O CSIC únese en Galicia á conmemoración do 11F

Consulta o programa do IIM-CSIC en Vigo

Santiago de Compostela/Vigo, mércores 8 de febreiro de 2023. O Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC) desenvolve en Galicia estes días, en liña co promovido noutras comunidades autónomas, un intenso programa de actividades para conmemorar o “11F. Día Internacional da Muller e a Nena na Ciencia”.

Iniciativas del Instituto de Investigacións Mariñas (IIM)

O IIM únese a esta conmemoración cun programa de actividades cuxo labor pasa por dar a coñecer o papel da muller na investigación mariña, visibilizar referentes invisibilizadas e crear novas mulleres referentes actuais para achegar á sociedade á ciencia.

O programa comezou onte, 7 de febreiro, coa campaña“Mulleres de ciencia no teu barrio” en marquesiñas de diferentes barrios da cidade de Vigo. Está protagonizada por 12 investigadoras, técnicas e investigadoras predoctorales do instituto (Marta, Mariña, Carolina, Mariña, Clara, María, Laura, Raquel, Begoña e Ester). Sobre as súas fotos, as protagonistas explican o seu traballo no instituto, e tamén o seu día a día en cuestións máis persoais co fin de “romper” estereotipos e reforzar a idea de que as mulleres que traballan en ciencia son veciñas da cidade con afeccións, amizades, familia e intereses diversos como calquera outra persoa. Expoñeranse 30 retratos ata o 27 de febreiro. 

Organizada pola UCC+I do IIM coa colaboración do Concello de Vigo, é unha adaptación da premiada iniciativa da Universidade de Zaragoza “Son Científica. Vivo no teu barrio”.

O programa do IIM continuará o sábado, 11 de febreiro, con “De canas coas #MulleresDaCiencia”, encontro, nun ambiente relaxado e distendido, con mulleres que traballan no IIM. As #MulleresDoIIM contarán, en charlas breves de 10 minutos, que fan no seu día a día traballando para a ciencia mariña, mentres as persoas asistentes gozan dunha consumición gratuíta e petiscos de cortesía.

O evento estará conducido pola vicedirectora de Estratexia Científica e Transferencia do IIM, Marta López Cabo, e protagonizado por investigadoras, investigadoras predoctorales e técnicas do IIM-CSIC.

Será no Café De Catro a Catro (R/ de Xirona, 16, Vigo) ás 18:30 horas. Entrada gratuíta ata completar aforo.

Tamén o propio 11 de febreiro, Faro de Vigo publicará “Lanternas dá ciencia”. Neste perfil biográfico, Clara Mendoza, investigadora predoctoral no IIM, en colaboración Jaime Amaro Blanco, da UCC+I do IIM, profundará na biografía dunha científica feminina destacada, pero que foi invisibilizada ao longo da historia: María Wonenburger. Contará con ilustracións da artista Laura Romero.

Este artigo constitúe a segunda edición da campaña “Lanternas dá Ciencia”, cuxa primeira edición saíu á luz o 11 de febreiro de 2022 cunha publicación no Faro de Vigo, escrita por Marta López Mozos e protagonizada por Eunice N. Foote, pioneira da crise climática.

Iniciativas da Delegación do CSIC en Galicia

A UCC da Delegación do CSIC en Galicia elaborou tres vídeos co obxectivo de dar visibilidade ás mulleres con diferentes perfís que desenvolven o seu labor en institutos do CSIC na comunidade autónoma.

Trátase de Nerea Alvite, estudante do Máster en Bioloxía Mariña da Universidade da Coruña, quen está iniciando a súa carreira investigadora a través dun programa de prácticas no Centro Oceanográfico da Coruña do Instituto Español de Oceanografía (IEO); de Carmen Santos, persoal de Administración e Servizos no Instituto de Investigacións Mariñas (IIM); e de Daniela Reggio, investigadora no Instituto de Ciencias do Patrimonio (INCIPIT), quen está realizando unha estancia no Instituto de Física da Universidade Nacional Autónoma de México

Os vídeos estarán dispoñibles desde o venres 10 de febreiro na canal en YouTube dá UCC.

Iniciativas da MBG

Esta semana, persoal científico-técnico feminino da MBG ofrece visitas guiadas ás instalacións do centro para o alumnado que inclúen, tamén, charlas e talleres sobre leguminosas, millo, básicas e piñeiros. Hoxe farao o do CEE Príncipe Felipe (Pontevedra) e o venres, 10 de febreiro, o do CEIP San Bieito de Lérez (Pontevedra).

A próxima semana, do 13 ao 16 de febreiro, investigadoras e técnicas de diferentes grupos de investigación (Xenética e Mellora de Millo; Xenética, Mellora e Bioquímica de Brásicas; Xenética e Ecoloxía Foresta;, Bioloxía de Agrosistemas e Ecoloxía Evolutiva das Interaccións Planta-Herbívoro) visitarán centros de ensino da provincia de Pontevedra para dar a coñecer o seu labor ao alumnado dos CEIP Manuel Vidal Portela, Vilaverde e Cabanas (Pontevedra); Mosteiro de Meis (Meis) e Manuel Padrín Truiteiro (Soutomaior), onde, entre outras actividades, realizarán talleres con cultivos, presentacións e concursos de preguntas a través da plataforma Kahoot.

Estas actividades desenvólvense co apoio da Deputación de Pontevedra.

Iniciativas do IEGPS

No seu twitter, leva a cabo varias propostas para visibilizar o papel da muller na ciencia. Por unha banda, “As mulleres non Seminario de Estudos Galegos”, conxunto de fíos que se publica cada venres co obxectivo de destacar a presenza feminina no propio Seminario nas súas diferentes facetas, entre outras, de socias, autoras, mecenas, etc.

Por outra banda, está previsto que o 23 de febreiro publíquese “Mulleres non SEG”/ “Mujeres no SEG”, segunda peza audiovisual de “Pílulas CSIC do Seminario de Estudos Galegos”, iniciativa en colaboración coa UCC da Delegación do CSIC en Galicia. O obxectivo é dar a coñecer o patrimonio do Seminario que se atopa custodiado no IEGPS, herdeiro patrimonial do SEG. A peza tamén estará dispoñible na páxina web do IEGPS.

A iso únese o vídeo “En feminino: investigadoras no IEGPS”. O seu labor é dar visibilidade ao traballo que realizan na actualidade as mulleres no IEGPS. Publicarase o venres, 10 de febreiro, e estará dispoñible ná páxina web do IEGPS. 

No marco da edición do III do ciclo de webinarios divulgativos do IEGPS “Vidas medievais en Galicia” levará a cabo un relatorio específico con motivo do 11F. Será o 15 de febreiro e estará impartida por Marta Cendón Fernández, da Universidade de Santiago de Compostela (USC), co título “Cando o final aproxímase: a imaxe das mulleres na arte bajomedieval galego". Será ás 12 horas a través de CONECTA CSIC, previa inscrición no seguinte formulario.

Ademais, o 23 de febreiro realizaranse dous talleres baixo o título “Deseñando ou noso escudo familiar” no CEIP Plurilingüe Quiroga Palacios. Participará o alumnado de 4º de Primaria. 

Iniciativas do INCIPIT

O INCIPIT desenvolve unha serie de actividades nas que as investigadoras contan os seus proxectos, a súa forma de traballar, os condicionantes e retos da carreira investigadora para as mulleres. A idea principal é mandar unha mensaxe en positivo, motivador e que sirva para que as nenas desfáganse dalgúns estereotipos relativos á arqueoloxía e á investigación en patrimonio cultural e a investigación en xeral.

No marco de “Faro dá Escola” impartirase o 11 de febreiro, por Sirio Canos Donay e Andrea Rodríguez Antón, a charla “11F: A ciencia se é cousa de mulleres” para o alumnado con idades comprendidas entre os 6 e os 12 anos.

Por outra banda, investigadoras e técnicas (Cristina Incio, Fátima Rodríguez, Ángela Orosa Noemí Sánchez, Marcia Hattori e Leticia Tobalina) están a impartir estes días charlas en CEIP Castro Baxoi (Miño), CPI Eusebio dá Garda (A Coruña), CEIP Apóstolo Santiago (Santiago), IES Xelmírez II (Santiago) e CEIP Jose María Lage (Ortigueira).

Ademais, preséntase o vídeo "De meniñas a investigadoras, ciencia en feminino non INCIPIT", dispoñible para a súa visualización nas redes sociais do INCIPIT (Facebook, Twitter), que reúne as experiencias de diferentes investigadoras do instituto de investigación (cales eran os seus soños de nenas, que querían ser de maiores, como chegaron a estar aquí traballando en investigación, que é a ciencia para elas…) e realiza esas mesmas preguntas a nenas. As respostas de ambos os grupos expoñen unha reflexión sobre o camiño e o futuro da ciencia en feminino.

Centros Oceanográficos do IEO en Galicia

Científicas e técnicas do Centro Oceanográfico da Coruña (Lucía Cañás, Carlota Rodríguez, María Reparaz, Gelines Louro) imparten esta semana e a próxima a charla “Descubrindo o mar” nos colexios Franciscanos e Salesianos (A Coruña) e en Valle Inclán (Oleiros).

Científicas, científicos e técnicas (Eva Velasco, Juan Santos, Patricia Bárcenas, Vitoria Bicada, María Sánchez Barba, Ana Virginia Filgueiras, Begoña Pérez, Uxía Tenreiro, Pilar Rial, Patricia Loures) do Centro Oceanográfico de Vigo imparten tamén charlas sobre o seu labor na ciencia en centros educativos, que serán tanto presenciais como en liña (neste caso, para alumnado de Valladolid, Noia e Rolda).

Ademais, desde o Centro Oceanográfico de Vigo, dúas investigadoras (Vitoria Bicada e Isabel Riveiro) participarán nun evento promovido polo IEO en Lorca (Murcia) coa charla “A muller e a oceanografía” e un taller de gyotaku. A iso únese que o venres, 10 de febreiro, o persoal reunirase ás portas do centro para reivindicar a igualdade na ciencia.